Za nami obchody 101 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. 101 lat temu w Wągrowcu i okolicy nie było jednak euforii radości. Nasze tereny nadal pozostawały pod zaborem.
- Wągrowczanie cieszyli się, że ich krewni wracali do domów z wojny. Pamiętajmy, że wielu mieszkańców naszego powiatu walczyło w pierwszej wojnie światowej w armii pruskiej. (...) W listopadzie 1918 roku po zakończeniu zmagań wojennych wielu wróciło do domów lub jeszcze wracało. Wągrowczanie wiedzieli jednak, że po zakończeniu wojny powstanie państwo polskie. Wielu jednak zapewne zdawało sobie pytanie dlaczego w jego granicach nie ma „macierzy” nie ma ziem, gdzie przed wiekami rodziła się Polska. Nasz region cały czas przebywał pod zaborem pruskim - wyjaśnia Tomasz Kaczmarek, regionalista, działacz grupy konstrukcyjnej Rogatywka, miłośnik historii początku XX wieku.
ZOBACZ TAKŻE
Nasi przodkowie przynależność do wolnej Polski wywalczyli sami w Powstaniu, które wybuchło pod koniec grudnia. Jedną z osób czynnie biorącą udział w wydarzeniach, które dały nam wolność był Michał Gruszka.
101 lat temu pan Michał był jednak jeszcze daleko od ziemi wągrowieckiej.
- Dnia 1 czerwca 1916 r. powołany zostałem w szeregi armii niemieckiej i w czasie wojny światowej byłem na froncie we Francji do grudnia 1918 roku - pisze w jednym z późniejszych wspomnień sam Michał Gruszka. Dziś pamięć o tamtych wydarzeniach i ich uczestnikach jest kultywowana dzięki regionalistom, pasjonatom historii Powstania Wielkopolskiej jak np. Jerzy Konwiński z Żelic, który przekazał do naszej redakcji wspomnienia Michała Gruszki.
Jak się okazuje w grudniu 1918 roku pan Michał nie został zwolniony z armii ale pod Wągrowiec przyjechał na kilkunastodniową przepustkę. Z niej nie wrócił już w szeregi wojskowe. Przywdział jednak mundur aby walczyć z zaborcą.
- W pierwszych dniach stycznia 1919 roku zgłosiłem się ochotniczo do kampanii powstańczej w Wągrowcu i zaraz wysłany zostałem razem z około stu powstańcami pod Chodzież, pod powództwem por. Kowalskiego Włodzimierza brałem udział w bitwach pod Podstolicami i Chodzieżą w dniach 6 i 8 stycznia 1919 r. - pisze w wspomnieniach Powstaniec.
Następnie pan Michał został przydzielony do oddziału dowodzonego przez podporucznika Adama Biedrzyńskiego.
- Walczyliśmy z grentzachtzem niemieckim na linii nad Notecią i Paterek- Szamocin - Nakło. Przydzielono mnie do kompanii I batalionu wągrowieckiego, później do 58 pp. Zdemobilizowany zostałem 14 sierpnia 1921 roku - relacjonuje pan Michał .
Jak wynika z materiałów, które udało się zebrać regionaliście, Michał Gruszka urodził się 27 stycznia 1897 roku w Przysiece. Był synem Franciszka i Anny.
Jego rodzice byli robotnikami. Od szóstego do czternastego roku życia uczęszczał do szkoły podstawowej. Następnie pracował jako parobek w majątku rolnym w Przysiece.
Po powrocie z armii pan Michał ożenił się. Jego wybranką została Antonina Owczarzak. Uroczystość odbyła się 10 kwietnia 1922 roku. Po niej małżonkowie zamieszkali w Starem. Tu pan Michał pracował jako robotnik rolny. Doczekał się czwórki dzieci.
Zmarł 15 października 1986 roku w Budziszewku. Został pochowany na cmentarzu w Pruścach.
Michał Gruszka to tylko jeden z wielu Powstańców Wielkopolskich z naszego regionu.
Udział w walkach wzięło wielu mieszkańców Wągrowca i całego naszego regionu. Wągrowiec wyzwolono 30 grudnia 1918 roku.
Jak pokazują jednak przykłady, życiorysy wielu powstańców, wyswobodzenie stolicy dzisiejszego powiatu wągrowieckie było dla wielu początkiem kolejnych zmagań wojskowych po zakończeniu I wojny światowej.
ZOBACZ TAKŻE
Wągrowiec na starych fotografiach. Tak wyglądało życie w okr...
Jak głosujemy w II turze wyborów samorządowych
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
