Suplement dla kulturystów na alzheimera? Związek tłuszczowy o nazwie HMB chroni mózg i zmniejsza zmiany chorobowe. Obiecujące wyniki badań

Choroba Alzheimera jest nieuleczalna, a naukowcy wciąż poszukują sposobów na zatrzymanie lub chociaż spowolnienie jej postępów. Choć w czerwcu 2023 r. amerykańska FDA zatwierdziła pierwszy lek przeciwko alzheimerowi – przeciwciało monoklonalne o nazwie lekanemab, terapia pozostawia wiele do życzenia. Podczas gdy u co 5. pacjenta występują powikłania mózgowe, skuteczność spowalniania choroby stwierdzona w ciągu 18 miesięcy wynosi jedynie 27 procent. „W drodze” jest przy tym kolejna immunoglobulina, donanemab.

Czytaj: Alzheimer jest chorobą autoimmunologiczną. W walce z chorobą stosuje się przeciwciała

Pacjentom zaleca się zmianę stylu życia, w tym zajęcia stymulujące pracę mózgu i jadłospis obfitujący w przeciwutleniacze. Proponuje się im także suplementy diety zawierające składniki takie jak resweratrol, witamina D czy nawet multiwitaminę, które uzupełnia niedobory pokarmowe.

Żaden z nich nie wykazał się jednak jako środek zaradczy na schorzenie. Wygląda na to, że znaleźli go właśnie naukowcy z Uniwersytetu Rush w Chicago, co opisali w lipcu w „Cell Reports”.

Odkryli oni, że pewien dobrze znany suplement dla kulturystów może nie tylko chronić pamięć i zapobiegać postępowi choroby Alzheimera, ale nawet zmniejszać tworzące się w mózgu złogi białka o nazwie amyloid beta.

HMB nie jest lekiem, tylko suplementem diety dostępnym w sklepach sportowych i dla kulturystów. Jego pełna nazwa to kwas 3-hydroksy-3-metylomasłowy (ang. beta-hydroxy beta-methylbutyric acid). W organizmie powstaje z aminokwasu rozgałęzionego o nazwie leucyna, który należy do niezbędnych w diecie tak samo, jak witaminy. HMB jest produktem rozpadu (katabolizmu) białek, a jego obecność skutecznie hamuje te procesy.

HMB stosuje go w celu zwiększenia efektów treningu: przyrostów masy mięśni po ćwiczeniach i oraz ich siły przy jednoczesnej poprawie wydolności. Związek jest uznawany za bezpieczny nawet przy długoterminowym przyjmowaniu, nie odnotowano też działań niepożądanych.

– To może być jeden z najbezpieczniejszych i najłatwiejszych sposobów na zatrzymanie postępu choroby i ochronę pamięci u pacjentów z alzheimerem – mówi dr Kalipada Pahan, profesor neurologii oraz nauk neurologicznych, biochemii i farmakologii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Rush.

Sprawdź: Kwas mrówkowy w moczu może wcześnie ujawnić chorobę Alzheimera

Jak wykazały przeprowadzone tam badania na myszach, HMB nie tylko redukował złogi beta-amyloidu w mózgu, ale też zwiększał stężenie czynników wzrostu komórek nerwowych, które determinują zdolność uczenia się i zapamiętywania. Dotyczyło to grupy białek znanych jako czynniki neurotroficzne, które umożliwiają przetrwanie i zachowanie sprawnego funkcjonowania neuronów. Jak ustalono już wcześniej, w mózgach osób z chorobą Alzheimera stwierdza się ich drastycznie obniżone poziomy.

– Zrozumienie, w jaki sposób choroba [Alzheimera] działa na organizm, jest niezbędne do stworzenia efektywnych leków chroniących mózg i zatrzymujących jej progresję – tłumaczy dr Pahan. – W naszym badaniu wykazaliśmy, że po spożyciu HMB związek przechodzi od mózgu, by zwiększać poziom korzystnych białek, przywracać połączenia między neuronami oraz poprawiać pamięć i zdolność uczenia się u myszy z patologiami typowymi dla Alzheimera, takimi jak blaszki amyloidowe i splątki neurofibrylarne.

Wyniki prac wskazują na to, że HMB pobudza w mózgu receptor jądrowy o nazwie PPAR-alfa, które reguluje transport kwasów tłuszczowych. To właśnie jest klucz do efektywności związku jako suplementu neuroprotekcyjnego.

– Jeśli efekty działania HMB będą takie same u pacjentów z alzheimerem, otworzy to nową, obiecującą ścieżkę leczenia tej choroby neurodegeneracyjnej – podsumował ekspert.

Do czasu otrzymania wyników badań klinicznych lekarze nie mogą przepisywać HMB pacjentom, którzy mogą jednak chcieć stosować je na własną rękę, by spowolnić rozwój demencji. Dobrze jest jednak uprzednio skonsultować ich przyjmowanie z lekarzem, chociażby w celu wykluczenia ew. interakcji z lekami.

Źródło: Bodybuilding supplement may help stave off progression of Alzheimer's Medical Xpress