Gmina Wągrowiec wspiera ochronę przyrody przez edukację

Dzięki staraniom Gminy Wągrowiec i środkom pozyskanym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej 4 „Środowisko", Działanie 4.5. „Ochrona przyrody", Poddziałanie 4.5.4. „Edukacja ekologiczna" Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 na terenie gminy zrealizowany został projekt pn.: „Budowa ośrodków edukacji ekologicznej wraz z budową i rozbudową ścieżek edukacyjnych oraz prowadzeniem kampanii edukacyjno-ekologicznej na terenie Gminy Wągrowiec”, w ramach którego zrealizowanych zostało dziewięć zadań.

Podjęcie realizacji projektu stanowiło odpowiedź na zidentyfikowane problemy i potrzeby Gminy Wągrowiec w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego. Zostały one określone na podstawie zapisów Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Wągrowiec na lata 2020-2023 z perspektywą do roku 2027, w wyniku rozmów z mieszkańcami, bieżącego monitoringu i badań w zakresie stanu środowiska naturalnego prowadzonych przez Gminę Wągrowiec oraz uprawnione do tego instytucje, a także zapisów Strategii Rozwoju Gminy Wągrowiec na lata 2020-2030. Problemy te zidentyfikowano m.in. w następujących obszarach: zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, zanieczyszczenie gleb i wód powierzchniowych, wysoki poziom antropopresji i zagrożeń dla terenów o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych.

13 listopada 2020 r. podpisana została umowa o dofinansowanie projektu przez Przemysława Majchrzaka - Wójta Gminy Wągrowiec z Zarządem Województwa Wielkopolskiego, a 17 marca 2021 r. w wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego podpisane zostały umowy na realizację zamówienia „Budowa ośrodków edukacji ekologicznej wraz z budową i rozbudową ścieżek edukacyjnych” w tym:

• Część I „Budowa ośrodka edukacji ekologicznej w miejscowości Kobylec”
• Część II „Budowa ośrodka edukacji ekologicznej w miejscowości Micharzewo”
• Część III „Budowa ścieżki edukacyjnej w miejscowości Kobylec”
• Część IV „Budowa ścieżki edukacyjnej w miejscowości Micharzewo”
• Część V „Budowa ścieżki edukacyjnej w miejscowości Żelice”
• Część VI „Rozbudowa ścieżki edukacyjnej w miejscowości Bracholin”

Ośrodki edukacji ekologicznej oraz ścieżki edukacyjne zrealizowane zostały w formie zaprojektuj – wybuduj. Wykonawcy przygotowali projekty, a po uzyskaniu niezbędnych dokumentów formalnych, przystąpili do realizacji robót budowlanych.

W ramach zadania Firma GRINGO sp. z o.o. wybudowała ośrodek edukacji ekologicznej o powierzchni zabudowy 200 m2 i powierzchni użytkowej 169,96 m2 z salą edukacyjną, zapleczem kuchennym oraz pomieszczeniami technicznym, gospodarczym, toaletami i korytarzem z aneksem szatniowym. Wokoło budynku wykonane zostały utwardzenia kostką betonową o łącznej powierzchni 500 m2 m.in. schodów, tarasu, dojazdu do budynku oraz miejsc postojowych. Obiekt powstały w technologii tradycyjnej murowanej został wyposażony w instalację wodociągową, ciepłej wody użytkowej (pompa ciepła), kanalizacyjną, deszczową, instalację wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła- rekuperacją, instalację klimatyzacji, instalację elektryczną, teletechniczną oraz fotowoltaiczną o mocy 10,24kW wspierającą system grzewczy, w którym zastosowano powietrzną pompę ciepła oraz ogrzewanie podłogowe elektrycznymi matami grzewczymi. W ramach wyposażenia ośrodka zakupione zostały m.in. stojaki na rowery oraz krzesła i stoły do sali edukacyjnej, zabudowę meblową zaplecza kuchennego i sprzęt agd.

Firma GRINGO sp. z o.o. w ramach zadania wykonała ośrodek edukacji ekologicznej o powierzchni zabudowy 150 m2 i powierzchni użytkowej 123,72 m2 z salą edukacyjną, zapleczem kuchennym oraz pomieszczeniami technicznym, gospodarczym, toaletami i korytarzem z aneksem szatniowym. Wokoło budynku wykonane zostały utwardzenia kostką betonową o łącznej powierzchni 500 m2 jak również zlokalizowane zostały lampy solarne w ilości 6 szt. Obiekt powstały w technologii tradycyjnej murowanej, został wyposażony w instalację wodociągową, ciepłej wody użytkowej (pompa ciepła), kanalizacyjną, deszczową, instalację wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła- rekuperacją, instalację klimatyzacji, instalację elektryczną, teletechniczną oraz fotowoltaiczną o mocy 10,24kW wspierającą system grzewczy, w którym zastosowano powietrzną pompę ciepła oraz ogrzewanie podłogowe elektrycznymi matami grzewczymi. W ramach wyposażenia ośrodka zakupione zostały m.in. stojaki na rowery oraz krzesła i stoły do sali edukacyjnej, zabudowę meblową zaplecza kuchennego i sprzęt agd.

Pracownia Plastyczna Studio 22 Stefan Gawroński wykonała ścieżkę edukacyjną w miejscowości Kobylec, na której zostały zamontowane m.in.: gra terenowa typu wyścig po wiedzę, gra terenowa typu twister, 3 ławostoły edukacyjne z zadaszeniem, przyrząd edukacyjny fotościanka.

Pracownia Plastyczna Studio 22 Stefan Gawroński wykonała ścieżkę edukacyjną w miejscowości Micharzewo, na której zostały zamontowane m.in..: przyrząd edukacyjny typu hotel dla owadów, drewniana gra edukacyjna z obracanymi elementami z dwoma ławkami typu rośliny łąkowe, przyrząd edukacyjny – ścieżka z poręczą typu rozpoznawanie przez zmysły, gra terenowa typu wyścig po wiedzę, kosz na odpady trzysegmentowy oraz 3 ławostoły edukacyjne.

Konsorcjum Firm z Liderem KNUZEN Zenon Przybylski wykonało ścieżkę edukacyjną w miejscowości Żelice, na której zostały zamontowane m.in.: - przyrząd edukacyjny typu mieszkania dla ptaków z tablicą informacyjną „PTASIE MIESZKANIA”, przyrząd edukacyjny typu drewniany muzyczny „GRAJĄCE DRZEWKO”, przyrząd edukacyjny typu hotel dla owadów z tablicą informacyjną, przyrząd edukacyjny - drewniany przekrój przez mrowisko z tablicą informacyjną, gra terenowa typu tropy - „TROPY NA PŁOCIE” oraz 6 lamp solarnych.

Ścieżka edukacyjna w miejscowości Bracholin została przez Pracownię Plastyczną Studio 22 Stefan Gawroński rozbudowana o kolejne elementy: przyrząd edukacyjny typu mieszkania ptaków, przyrząd edukacyjny typu hotel dla owadów, drewniane rzeźby ptaków – orzeł bielik, kaczka głowienka, podróżniczek.

W sierpniu 2022r. został ogłoszony przetarg na „Zakup wyposażenia i sprzętu” w ramach prowadzonego projektu pn.: „Budowa ośrodków edukacji ekologicznej wraz z budową ścieżek edukacyjnych oraz prowadzeniem kampanii edukacyjno-ekologicznych na terenie Gminy Wągrowiec”.
W ramach zadania, którego wykonawcą była firma EDU-CONSULT Karol Kepka, zakupiony został sprzęt niezbędny do prowadzenia działań z zakresu edukacji ekologicznej m.in. wilgotnościomierze, termometry glebowe, pH-metry glebowe, mierniki chlorofilu, czerpacze do pobierania osadów dennych, mapy topograficzne, laptopy, projektory, lornetki, aparaty fotograficzne, lokalne stacje monitorowania powietrza i stacje meteorologiczne oraz wyposażenie laboratoryjne: akwarium, terrarium, pojemniki do hodowli roślin i zwierząt, cieplarka do hodowli roślin oraz waga laboratoryjna, które będzie wykorzystywane do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych związanych z edukacją ekologiczną w terenie oraz w nowo wybudowanych ośrodkach edukacji ekologicznej.

Kolejnym etapem realizacji było prowadzenie kampanii edukacyjno-ekologicznych w ośrodkach edukacji ekologicznej w: Kobylcu, Micharzewie, Bracholinie, a także pikniki ekologiczne w miejscowościach: Kobylec, Micharzewo, Bracholin i Żelice.

Firma Sun&More Sp. z o.o. przeprowadziła 36 – cieszących się dużym zainteresowaniem spotkań w ramach kampanii Eko rodzina - Eko dom - Eko gmina o tematyce: czyste powietrze, gospodarka odpadami, odnawialne źródła energii, ochrona zasobów wody. Zajęcia te skierowane były dla dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz dla całych rodzin. Natomiast w ramach pikników ekologicznych funkcjonowały stanowiska eksperckie takie jak: sadzenie roślin, budujemy domy dla jeży, warsztaty ekologiczne, wystawa „cuda z recyklingu”. Podczas spotkań i pikników przekazane zostały materiały dydaktyczne - zeszyty tematyczne, kolorowanki i ekokredki.

W ramach projektu pn.: „Budowa ośrodków edukacji ekologicznej wraz z budową i rozbudową ścieżek edukacyjnych oraz prowadzeniem kampanii edukacyjno-ekologicznych na terenie Gminy Wągrowiec” dla każdego z nowopowstałych ośrodków i ścieżek ekologicznych zostały zamontowane tablice informacyjno-promocyjne.

Całkowita wartość projektu 2 758 718,20 zł, w tym:

1. Koszty kwalifikowane w wysokości: 2 241 570,31 zł, w tym

   • Dofinansowanie WRPO: 1 905 334,76 zł;
   • Dofinansowanie RFIL: 204 121,50 zł
   • Budżet Gminy Wągrowiec: 132 114,05 zł

2. Koszty niekwalifikowane w wysokości: 517 147,89 zł

   • Dofinansowanie RFIL: 301 697,50 zł;
   • Budżet Gminy Wągrowiec: 215 450,39 zł

Zrealizowany projekt pn.: „Budowa ośrodków edukacji ekologicznej wraz z budową i rozbudową ścieżek edukacyjnych oraz prowadzeniem kampanii edukacyjno-ekologicznych na terenie Gminy Wągrowiec” przyczynił się do wsparcia ochrony przyrody poprzez realizację działań edukacyjnych w tym zakresie, które przekładają się na zwiększenie świadomości ekologicznej społeczeństwa. Działania edukacyjne prowadzone w ramach projektu miały na celu ograniczenie skali negatywnych zachowań mieszkańców skutkujących obecnie złym stanem środowiska naturalnego. Dzięki projektowi lokalna społeczność miała nauczyć się minimalizować negatywny wpływ swojego funkcjonowania na otoczenie. Efekt przeprowadzonych działań edukacyjnych powinien być wzrost poziomu ochrony naturalnych walorów przyrodniczych.

Realizacja projektu, nadzorowana przez pracowników merytorycznych Urzędu Gminy Wągrowiec oraz nadzoru inwestorskiego poszczególnych branż we współpracy ze środowiskiem lokalnym pozwoliła na podniesienie świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw świadomego zaangażowania na rzecz ochrony środowiska, nabycie podstawowej wiedzy ekologicznej wśród dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych m.in. poprzez: zrozumienie potrzeby świadomego ograniczania zużycia wody, zrozumienie potrzeby jej magazynowania i oczyszczania, zrozumienie potrzeby stosowania procesów uzdatniania wody, upowszechnianie wiedzy na temat znaczenia wody dla życia na ziemi, podniesienie poziomu świadomości w zakresie potrzeby segregacji i ograniczenia ilości odpadów, czy potrzeby wdrożenia zachowań proekologicznych w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza.